Shell onderschat de kracht van nieuwe technologie

 
Mark van Baal, Rob Roggema e.a.
Zaterdag kondigde Shell aan dat het bedrijf gaat rapporteren over de gevolgen van klimaatverandering voor zijn business model. Cabaretier Pieter Derks had slechts twee woorden nodig om hierop te reageren. “Andersom, sukkels,” tweette hij.
Naast morele argumenten om van fossiele brandstoffen af te willen, is er een economisch argument: fossiele energie wordt steeds duurder en duurzame energie wordt steeds goedkoper.
Het tijdperk van easy oil is immers voorbij. Oliemaatschappijen moeten naar steeds onherbergzamere gebieden (Noordpool, oceanen bijvoorbeeld), steeds dieper boren en steeds meer geweld gebruiken (fracken) om olie en gas omhoog te krijgen. De olieprijs steeg daarom schoksgewijs van 3 dollar in de jaren ’70 tot 65 dollar per vat vandaag.
Daarnaast zullen steeds meer kosten, die lang buiten de kostprijs van fossiele energie zijn gehouden, in de kostprijs terecht komen. Aan het eind van dit jaar is er een klimaatconferentie in Parijs, waar naar verwachting nieuwe stappen zullen worden gezet om de olie- en gasindustrie te laten betalen voor de gevolgen van de verbranding van olie en gas.
Tegelijkertijd gaan de kosten van het alternatief – duurzame energie – naar beneden. Logisch, want de kosten van duurzame energie, of het nu zonnepanelen of windturbines zijn, bestaan alleen uit de kosten van technologie. Technologie, of het nu om CD-spelers of computers gaat, wordt altijd goedkoper en beter. De gevestigde orde onderschat de snelle opkomst van duurzame technologie echter.
Waar wacht Shell nog op? Het eerste antwoord is: olie en gas leveren veel winst op. Dat is nu precies de reden om nu te investeren in duurzame energie. We vragen Shell daarom niet om direct te stoppen met het winnen van olie en gas, maar juist om zo veel mogelijk winst te maken met zijn olie- en gasvelden, zolang het nog duurt. We vragen alleen om deze winsten vanaf nu te investeren in de energie van de toekomst: duurzame energie, die de rol van fossiele energie gaat overnemen.
Shell investeert nu bijvoorbeeld een miljard dollar per jaar in het zoeken van olie en gas in Alaska. Deze investeringen gaan pas olie en gas opleveren in 2030, wanneer we waarschijnlijk allemaal elektrisch rijden. Die miljarden zou het bedrijf moeten investeren in het ontwikkelen van duurzame energie.
Een tweede antwoord dat je vaak hoort is: Shell is nu eenmaal goed in moleculen (lees olie en gas) en niet goed in elektronen (lees duurzame elektriciteit). Dat klopt. Het ontwikkelen van een nieuw business model is meestal lastiger dan het ontwikkelen van technologie. Kodak had digitale fotografie zelf ontwikkeld, maar had geen idee hoe het anders geld moest verdienen dan met het verkopen van fotorolletjes. Daarom ging Kodak failliet.
Shell zal zichzelf opnieuw moeten uitvinden als duurzaam energiebedrijf en dat kan het beter nu doen, nu de miljarden uit olie- en gas nog binnenrollen. Een transformatie naar een duurzaam energiebedrijf is voor Shell niet langer alleen en morele verplichting, maar ook een verplichting aan zijn aandeelhouders, die verder kijken dan het volgende kwartaal.
Mark van Baal schrijft als energiejournalist regelmatig voor Technisch Weekblad en is oprichter van Follow This, een beweging van Shell aandeelhouders die de wereld sneller duurzaam wil maken door Shell te stimuleren en duurzaam energiebedrijf te worden.
Rob Roggema is Adjunct Professor Planning with Complexity. Zie voor de andere ondertekenaars: www.follow-this.org/team.