De illusie van schoon aardgas

commentaar in Technisch Weekblad, 17 september 2015
‘Laten we beginnen steenkool te vervangen door aardgas. Een elektriciteitscentrale stoot de helft minder CO₂ uit dan een kolencentrales.’ Aardgasbedrijven en -lobbyisten worden niet moe dit mantra te herhalen in discussies over het verminderden van de CO₂-uitstoot. ‘Aardgas de schoonste fossiele brandstof,’ blijven ze herhalen. Het is waar dat aardgas een stuk minder rookgassen uitstoot dan kolen en aardolie, maar toch valt er op beide mantra’s veel af te dingen.
Ten eerste is het maar de vraag of elektriciteit opwekken met aardgas echt zo veel beter is voor het klimaat. Aardgas bevat immers ook broeikasgassen. Methaan (CH₄, één van de componenten van aardgas) is zelfs 25 (gemeten over 100 jaar) tot 72 (20 jaar) keer sterker broeikasgas dan CO₂.
Wie garandeert dat er tussen aardgaswinning in Siberië of Qatar en verbranding in een Nederlandse elektriciteitscentrales geen methaan weglekt. CH₄ is een relatief klein molecuul. Het kan weglekken wanneer het wordt gewonnen, wanneer het wordt opgeslagen, wanneer het door duizenden kilometers lange pijpleidingen stroomt of wanneer het als vloeibaar gas wordt verscheept.
Volgens cijfers van de US Environmental Energy Agency lekt 3,2 procent of de wereldwijde productie van aardgas weg. Wanneer er 3 procent aardgas lekt tijdens de steeds langere weg tussen bron en elektriciteitscentrale is het CO₂-voordeel in de centrale zelf te niet gedaan, omdat de logistieke keten vóór de centrale dan meer bijdraagt aan het broeikaseffect dan de centrale zelf.
Het importeren van Russisch gas heeft bovendien nog twee andere nadelen: we worden afhankelijk van Poetin en we financieren Poetins ondermijning van de Russische democratie en de stabiliteit in oostelijk Europa.
Zelfs als aardgas niet uit oorlogszuchtige landen zou komen en inderdaad de schoonste (lees: minst vervuilende) fossiele brandstof is, is het onverstandig om het fossiele tijdperk te verlengen met aardgas. Bill Gates maakt dit in een TED-talk glashelder met een eenvoudige formule: CO2 = P x S x E x C, waarin P (people) staat voor het aantal mensen op aarde, S (services) voor de producten en diensten per persoon, E voor de energie-eenheden per service en C voor de hoeveelheid broeikasgassen per energie-eenheid. Om gevaarlijke opwarming van de aarde te stoppen moet de uitkomst van deze rekensom zo snel mogelijk naar nul, zegt Gates. ‘Welke van deze 4 moet naar nul?’ vraagt Gates retorisch. Het aantal mensen? De services, lees: welvaart? De energie? De enige conclusie is: de C moet naar nul. De wereld moet zo snel mogelijk overschakelen op duurzame energie die helemaal geen broeikasgassen uitstoot.
Schoon aardgas is een contradictie, omdat aardgas net als kolen en olie bijdraagt aan gevaarlijke opwarming van de aarde. Laten we het fossiele tijdperk niet verlengen met de illusie dat aardgas schoon is.