De aandeelhoudersvergadering van Shell lijkt wel een klimaatconferentie

Financieele Dagblad, Bert van Dijk, 20 mei 2015
Nederlands-Britse olieconcern stuit op verzet bij plan voor proefboringen in het noordpoolgebied. ‘Stuur Armada niet naar Alaska, maar naar Noordzee en bouw windmolens’
De aandeelhoudersvergadering van Shell leek dinsdag soms meer op een klimaatconferentie dan op een bijeenkomst van beleggers. Een groot aantal aandeelhouders uitte zijn zorgen over de plannen van Shell om te gaan proefboren in het noordpoolgebied bij Alaska, en over Shells aanhoudende focus op fossiele brandstoffen.
Voor de ingang van het Circustheater in Scheveningen, waar de vergadering plaatsvond, demonstreerden verschillende milieugroepen tegen Shells activiteiten in Nigeria, de gaswinning in Groningen en de plannen om in het noordpoolgebied naar olie en gas te gaan proefboren. Een door Greenpeace-­activisten bemande ‘ijsbeer’ ijsbeerde voor de ingang van het theater.
Binnen lagen bestuursvoorzitter Ben van Beurden en president-commissaris Jorma Ollila tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering in Scheveningen voortdurend onder vuur van actiegroepen en bezorgde aandeelhouders, die Shell opriepen meer te investeren in duurzame energie of een emotioneel pleidooi hielden om aardbevingsschade in Groningen te vergoeden. Soms waren de vragen en pleidooien persoonlijk. Zoals van een boze inwoonster van Groningen, die een emotioneel betoog hield over het gebrek aan medewerking van de NAM, waarin Shell een belang heeft van 50%, in het vergoeden van schade aan haar huis als gevolg van de gasbevingen. Ze riep Van Beurden persoonlijk op haar huis te kopen. Die verwees haar door naar de NAM, die verantwoordelijk is voor de gaswinning.
Een van de aandeelhouders die de groene organisatie Follow This vertegenwoordigde, riep Shell op de miljarden die het nu stopt in het proefboren in het noordpoolgebied te investeren in alternatieve duurzame energie. ‘U zendt een armada naar Alaska en geeft daar miljarden aan uit. Stuur de armada niet naar Alaska, maar naar de Noordzee en bouw daar windmolens’, aldus Mark van Baal van Follow This. Van Beurden is dat voorlopig niet van plan, omdat ongeveer 80% van alle energie in de wereld nog steeds wordt opgewekt met fossiele brandstoffen. ‘De schaal van de sector is simpelweg te groot om in één klap te veranderen.’
Volgens Van Beurden worden alternatieve energiebronnen nog te veel gesubsidieerd en zijn ze niet kosten­efficiënt genoeg om op grote schaal fossiele brandstoffen te gaan vervangen. ‘Als dat wel gebeurt, zal Shell vooroplopen in de omarming ervan’, zei Van Beurden. ‘Op de lange termijn zal er een heel ander energiesysteem ontstaan. We zitten midden in die transitie. Daarom richten we ons op brandstoffen met minder uitstoot, zoals gas, en experimenteren we met alternatieve verdienmodellen.’
Bang voor een zogenoemde ‘carbon bubble’, waarbij Shell in de toekomst met vervuilende en onverkoopbare activa blijft zitten, is Van Beurden niet, omdat fossiele brandstoffen nog heel veel jaren een belangrijke rol zullen blijven spelen in het voldoen aan de verwachte energievraag in de wereld. Hij herhaalde dat Shell deze zomer mede daarom wil gaan proefboren in het noordpoolgebied bij Alaska, maar hij voegde er nadrukkelijk aan toe dat een besluit over het daadwerkelijk productieboren pas over vele jaren, misschien wel over een decennium, wordt genomen. ‘Eerst moeten we uitvinden of er olie en gas zit en vervolgens in welke hoeveelheden en of het economisch zinvol is om het gebied te gaan ontwikkelen.’ Het is dus niet ondenkbaar dat Shell over een aantal jaren alsnog het noordpoolgebied verlaat.
Tot grote concrete verzetsacties van aandeelhouders tegen Shells strategie kwam het dinsdag niet. Aandeelhouders stemden in met alle resoluties, inclusief een door aandeelhouders zelf ingebrachte resolutie over grotere transparantie van Shell over de gevolgen van klimaatverandering op de resultaten van het bedrijf.
Vragen over de geplande overname van BG, met € 64 mrd de grootste overname uit de Nederlandse bedrijfsgeschiedenis, waren er niet. Over die overname wordt later nog een buitengewone aandeelhoudersvergadering gehouden.
Een aandeelhouder van Shell groet de ‘ijsbeer’ van milieugroepering Greenpeace.
Groot in Shell
Er zijn geen echte grootaandeelhouders in Shell (beurswaarde €175 mrd). De grootste aandeelhouder is de Amerikaanse vermogensbeheerder BlackRock met een belang van ruim 7%. Die belegt voor allerhande particuliere en vooral institutionele beleggers als pensioenfondsen, zoals ABP. De stukken worden vaak bewaard bij specialistische bedrijven als Bank New York Mellon.